Objectives:

Anatomical variations and anatomy of nasal cavity and paranasal sinuses are more important nowadays because endoscopic sinus surgery is performed more frequently by otorhinolaryngologist. While some anatomic variations such as Haller cell, concha bullosa, big agger nasi cell, pneumatized uncinate process may be a predisposition for chronic sinusitis or nasal polyposis. Some anatomic variations such as Onodi cell, position of ethmoid roof, position of carotis interna in relation to sphenoid sinus are important in terms of complications of endoscopic sinus surgery. In this study we aimed to evaluate the anatomical variations of paranasal sinuses and nasal cavity by using computed tomography.

Methods:

In this study, we examined the anatomical variations in the computed tomography images of patients who were scheduled for or underwent endoscopic sinus surgery.

Results:

This study included 281 patients (112 female, 169 male). Anatomic variations were detected as follows; concha bullosa in 122 patients (43.4%), agger nasi cell in 81 patients (28.8%), pneumatization of crista galli in 42 patients (15%), paradox middle concha in 27 patients (9.6%), supraorbital ethmoid cell in 8 patients (2.8%), Haller cell in 7 patients (2.5%), dehiscence of carotid canal in 5 patients (1.8%), Onodi cell in 4 patients (1.4%), pneumatization of septum in 3 patients (1%).

Conclusion:

It was concluded that anatomical variations may play an important role in the etiopathogenesis of the sinonasal diseases and the development of complications during the surgical interventions.

ÖZET

Amaç:

Endoskopik sinüs cerrahisinin, Kulak Burun Boğazın rutin cerrahi müdahaleleri arasına girmesiyle birlikte paranazal sinüsler ve nazal kavitenin anatomisi ve anatomik varyasyonları daha da önemli olmuştur. Anatomik varyasyonların Haller hücresi, pnömatize un-sinat proses, konka bulloza, büyük agger nazi hücresi gibi bir kısmı hastalığın oluşumunda predispozan olabilirken, Onodi hücresi, et-moid çatının durumu, karotis internanın sfenoid sinüs ile komşuluğu gibi bir kısmı cerrahi komplikasyonlar açısından önemlidir. Bu çalışmada paranazal sinüsler ve nazal kavitenin anatomik varyasyonlarının bilgisayarlı tomografi görüntülerinde değerlendirilmesi amaçlandı.

Yöntem:

Bu çalışmada endoskopik sinüs cerrahisi ile opere edilmiş ya da operasyonu planlanmış hastaların bilgisayarlı tomografilerindeki anatomik varyasyonları araştırdık.

Bulgular:

Toplam 281 (112 kadın, 169 erkek) hastada yapılan bu çalışmada, konka bullozayı 122 hastada (%43.4), agger naziyi 81 hastada (%28.8), krista galli pnömatizasyonunu 42 hastada (%15), paradoks orta konkayı 27 hastada (%9.6), supraorbital etmoid hücreyi 8 hastada (%2.8), Haller hücresini 7 hastada (%2.5), karotid kanal dehisansını 5 hastada (%1.8), Onodi hücresini 4 hastada (%1.4), septum pnömatizasyonunu 3 hastada (%1) tespit ettik.

Sonuç:

Anatomik varyasyonların hastalığın etyolojisinde ve operasyon esnasında gelişebilecek komplikasyonlarda önemli olabileceği kanaatine varıldı.

Keywords: Anatomic variation, paranasal sinus, nasal cavity.